كمپوست، مخلوط بقاياي حيواني و گياهي است. دليل لزوم وجود اين دو ماده در كمپوست اين است كه در اثر فعاليت ميكروارگانيسم ها، مواد معدني، كربوهيدرات ها و پروتئين هايي كه داخل اين بقايا وجود دارد، به شكل قابل جذب براي قارچ در مي آيد.
در كنار اين مواد، قارچ به ليگنين زياد نيز نياز دارد و براي تامين اين ماده، كاه (مواد گياهي) به اين مخلوط اضافه مي شود. از طرف ديگر، كاه سرشار از سلولز است كه با تجزيه آن، ويتامين هاي مورد نياز قارچ يه داخل مخلوط رها مي شود تا قارچ بتواند از آن استفاده كند.
كمپوست، مخلوط بقاياي حيواني و گياهي است. دليل لزوم وجود اين دو ماده در كمپوست اين است كه در اثر فعاليت ميكروارگانيسم ها، مواد معدني، كربوهيدرات ها و پروتئين هايي كه داخل اين بقايا وجود دارد، به شكل قابل جذب براي قارچ در مي آيد.
در كنار اين مواد، قارچ به ليگنين زياد نيز نياز دارد و براي تامين اين ماده، كاه (مواد گياهي) به اين مخلوط اضافه مي شود. از طرف ديگر، كاه سرشار از سلولز است كه با تجزيه آن، ويتامين هاي مورد نياز قارچ يه داخل مخلوط رها مي شود تا قارچ بتواند از آن استفاده كند.
اهداف كمپوست سازي
– مخلوط بقاياي حيواني و كاه و كلش باعث مي شود پس از تجزيه، اين مواد به فرمي تبديل مي شوند كه قارچ بتواند به راحتي استفاده كند در حالي كه براي ميكروارگانيسم هاي ديگر قابل استفاده نباشد.
– با انجام فرآيند تخمير در كمپوست، سبب مي شود دما تا حدي بالا برود كه ميكروارگانيسم هاي مضر و عوامل بيماري زا را از بين ببرد.
– كمپوست، محيطي را فراهم مي كند كه ميكروارگانيسم هاي مفيد كه به رشد قارچ كمك مي كند، به راحتي بتوانند رشد كنند.
دو ويژگي اصلي كمپوست توليدي
كمپوست انتخابي
كمپوست انتخابي يك بستر مغذي است كه به طور مشخص براي ميسليوم هاي قارچ تهيه و آماده سازي شده و براي ساير عوامل و ارگانيسم ها چندان مفيد و مغذي نيست. اين فاكتور در صورتي كه نمي توانيد در سالن هاي كشت خود شرايط بهداشتي و ايده آل را ايجاد نماييد، بسيار مهم است زيرا در اين گونه سالن ها انواع مختلف آفات و بيماري ها وجود دارد و مناسب نبودن كمپوست براي عوامل بيماري زا در كاهش ميزان خسارت، تاثير چشمگيري دارد.
كمپوست يكنواخت
علاوه بر انتخابي بودن، يكنواخت بودن كمپوست نيز بسيار مهم است. يكنواخت بودن كمپوست نشان دهنده و تعيين كننده چگونگي انجام فرآيند رشد قارچ است. كمپوست يكنواخت كمپوستي است كه داراي ساختار و رطوبت يكسان باشد . وجود بخش هايي با فعاليت بي هوازي و نيز وجود كاه هاي پوسيده نشده، دو نشانه عمده در عدم يكنواخت بودن كمپوست است.
پنج ماده اصلي در ساخت كمپوست
- آب
- كاه (كربوهيدرات هاي دير تجزيه شونده)
- كود مرغي (كربوهيدرات هاي سريع تجزيه شونده)
- نيتروژن (پروتئين ها)
- سنگ گچ
آب
آب يكي از مواد ضروري براي قارچ است زيرا عموم قارچ ها ۹۳-۹۰ درصد آب دارند. علاوه بر اين آب به عنوان يك ماده حامل در بستر عمل مي كند؛ بدين صورت كه مواد غذايي مورد نياز قارچ، به وسيله آب تامين مي گردد.
به طور كلي هر كيلوگرم قارچ نياز به ۲ ليتر آب دارد كه ۱ ليتر آن به صورت مواد غذايي در اختيار قارچ قرار مي گيرد و ۱ ليتر آن در طي دوره كاشت و پرورش قارچ تبخير مي شود. به طور ميانگين ۹۰-۷۰ درصد آب مورد نياز همه قارچ ها، مستقيم يا غير مستقيم تبخير مي شود و آب مورد نياز قارچ نيز از طريق خاك پوششي جذب مي شود.
در فلاش هاي آخر، ميزان تبخير آب از سطح خاك پوششي افزايش مي يابد و به همين دليل نياز است كه خاك پوششي را منظم آبياري و آب پاشي نمود.
كاه
كاه گندم، چاودار يا ديگر علف ها را مي توان براي تهيه كمپوست استفاده نمود زيرا اين مواد داراي كربوهيدرات دير تجزيه شونده بوده و سبب ايجاد ساختار مناسب در بستر مي گردد.
ويژگي هاي كاه و كلش مورد استفاده براي تهيه كمپوست
– حفظ ساختار بستر پس از آبياري اهميت زيادي دارد
– طول و ميزان سختي كاه نيز نقش مهمي را بر عهده دارد. اگر كاه و كلش طويل باشند، بايد قبل از تهيه كمپوست، خرد شوند زيرا اگر قطعات كاه بزرگ باشند، بين آنها فاصله مي افتد و درنتيجه به دليل عدم وجود چسبندگي، سريع رطوبت خود را از دست مي دهد و از طرفي تخمير مواد ديرتر انجام مي شود.
– بايد توجه داشت كه كاه ظرفيت آبگيري بالايي داشته باشد.
انواع كاه مورد استفاده در تهيه كمپوست (جهت مشاهده واضح تر جدول، روي آن كليك نماييد)
كربوهيدرات هاي سريع تجزيه شونده
اين دسته از مواد به اين دليل اضافه مي شوند كه فرآيند تخمير را تحريك و تسريع نمايند زيرا اين كربوهيدرات ها به سرعت و به وسيله ميكروارگانيسم هاي Mesophilic تجزيه شده و در نتيجه ميزان نيتروژن توسط اين ميكروارگانيسم ها شروع به كاهش مي نمايد.
كودهاي گرم شده (نسوخته) حاوي مقدار زيادي كربوهيدرات سريع تجزيه شونده و ۳/۵ – ۴ درصد نيتروژن مي باشد. از ديگر منابع حاوي اين مواد مي توان به كود مرغي و پر پرندگان اشاره نمود.
كاهش تدريجي كربوهيدرات سريع تجزيه شونده
نيتروژن
نيتروژن به شكل پروتئين، يك ماده غذايي مهم براي قارچ است. ارتباط بين ميزان كربوهيدرات و نيتروژن كه تحت عنوان نسبت كربن به نيتروژن تعريف مي شود، يك فاكتور مهم در تعيين يكنواختي كمپوست است.
درصد نيتروژن موجود در كمپوست
سنگ گچ
سنگ گچ به ۳ دليل به كمپوست اضافه مي شود:
– بهبود ساختار كمپوست
– كاهش اسيديته در دوره كمپوست سازي
– ايجاد يك بافر PH در طول دوره رشد و پرورش قارچ
تقسيم بندي كمپوست از نظر مواد تشكيل دهنده آن
كمپوست طبيعي:
مخلوطي از كود اسبي و كلش گندم مي باشد.
معايب:
– در تهيه اين كمپوست، اگر دقت لازم در طول مراحل توليد و و كمپوست يكنواختي حاصل نشود، حرارت درون بلوك هاي كمپوست بالا مي رود و تاثير نامطلوبي بر رشد ميسليوم قارچ مي گذارد.
– با توجه به اينكه كود اسبي داخل اين كمپوست وجود ندارد، اگر ضدعفوني كردن اصولي انجام نشود، محيط براي رشد ميكرو ارگانيسم هاي بيماري زا، فراهم شده و به قارچ آسيب مي رسد.
كمپوست مصنوعي:
پايه و اساس كمپوست سازي كلش گندم مي باشد. مواد ديگر آن عبارتند از كود مرغي، پودر سنگ گچ و آب.
در ايران فقط كمپوست مصنوعي توليد مي شود.
مزايا:
– نه تنها كيفيت آن در حد كمپوست طبيعي است بلكه گاهي كيفيت آن بيشتر از كمپوست طبيعي است.
– تهويه مناسبي در بستر صورت مي گيرد درنتيجه محصول آن بيشتر است.
عيب:
– اگر رطوبت هوا كاهش يابد، اين كمپوست سريع تر خشك مي شود.
نكات مهم كمپوست سازي
- از كلش همان سال استفاده شود.
- كلش نبايد زياد در معرض باران و آفتاب باشد.
- كلش نبايد خرد و خاك آلود باشد.
- كلش را نبايد خرد كنيم.
- كود مرغي مرغ گوشتي باشد.
- از كود مرغي خيس استفاده نكنيد.
- كود مرغي را حتما سرند و خرد و سپس استفاده نماييد.
- پيش خيساندن و شستن سبب كاهش گل و لاي كمپوست مي شود.
- استفاده كمتر يا بيشتر از كود مرغي و سنگ گچ دردسرساز است.
- مرحله مخلوط كردن كلش و كود مرغي به درستي انجام شود.
- از بيش از حد خشك يا خيس ماندن مواد جلوگيري كنيد.
- برگردان ها را به موقع يعني به محض ثابت شدن دما انجام دهيد.
- در بونكر ميزان هوادهي كافي داشته باشيد.
- كف سايت (پيست) را با فشار زياد آب بشوييد.
- تعداد برگردان كم و زياد مشكل ساز است.
- كمپوست به مدت زيادتر در بونكر نماند.
- آب حوضچه سايت هر چند وقت يكبار كاملا عوض شود و گل و لاي كف خارج شود.
- آب حوضچه هوادهي شود و به صورت مكانيكي تصفيه شود.
- در روزهاي آخر از آب كثيف استفاده نكنيد.
- در روزهاي آخر رطوبت تونل را كاهش دهيد و از انتقال كمپوست خيس و خام به تونل خودداري كنيد.
- یکشنبه ۰۶ تیر ۹۵ ۱۱:۲۸
- ۱۳ بازديد
- ۰ نظر